2007/05/27

Cxe Esperanto-oficejo

Ankaux hierauxa kunveno en Esperanto-oficejo estis simile seka. Estis mi, Narendra kaj Phili komence. Ni diskutis pri familiaj aferoj. Kaj venis Tulsi Charan venis, elbe post kvar jaroj. Mi hazarde trovis lian telefonnumeron antaux semajne kaj provis. Li promeis viziti al nia oficejo. Jen la promeso. Mi petis lin renovigi lian Esepranto-energion. Li diris ke li helpos okazigi Esperanto-prelegon en lia urbeto.

Philip ripetis ke mia blogo ofenidigis homojn. Sed li konfesis ke li mem ankoraux legis mian blogon... Estas tauxga dirajxo en Nepali lingvo "Oni ne devas sekvi la korvon se iu diras al vi ke viajn orelojn gxi forprenis."

Mi petis lin ke lia rolo povas estis grava se li volas malmultigi miskompreno inter asocianoj.

Poste venis Nawaraj kaj diris ke estis tiel planita ke junuloj havos prelegon. Sed ne venis ecx du junuloj. Mi scias, estos amaso en la oficejo kiam oni anoncas pri ebleco vojagxi eksterlande senpage. Tio jam estas nia kutimo. Kaj mi auxdis ke iu planas vojagxi al Vietnamio por partopreni al IJO, tre bone...Sed mi ne scias cxu iu jam invitis al la asocio aux tiu vojagxo ankaux estos egale sekreta.

Ni iris trinki teon malsupre kaj venis Navin Lal kaj Nara Bahadur. Mi petegis lin ke li helpu renovigi nian atestilon cxe registara oficejo. Jam pasis du jaroj ke ni ne povis fari.

De unu semajno, instruistoj okazigis strikon kaj pli ol 80,000 gelernantoj ne povas studi. Kian demokration ni invitis? Cxu ankoraux povas estis la pasxo de la regxo krei dauxran malpacon? Mi ne kredas tiel.

2007/05/20

Estrara kunveno, denove

Same kiel cxiam, ne povis okazi estrara kunveno hieraux cxar venis nur malpli ol duono de la estraro. Estis mi, Narendra kaj Nabin Subedi kaj je al fino ankaux venis Nabin Shrestha. Philip kaj Navaraj estis gastoj. Ni almenaux skribis al nia protokolo-libro ke ni ne povis kunveni pro manko de estraroj.

Nun mi komprenas kia estas nia amata asocio - de kvin monatoj mi regardas - estas anoj kiuj neniam venis dum estraraj kunvenoj post elektigxo en Novembro. Bone, mi kredas ke komunikado inter estraranoj ja gravas kiam ni organizigxas. Kiel kaj kial oni kandidatigxas kiel estraro se ili ne volas esti cxe kunveno kaj proponi, diskuti aux kontribui al la asocio? Mi estas laca, mi frontas serion de malhelpo de 'gravaj esperantistoj'. Mi nur atendas la tagon kiam mi liberigxos...mi soifas denove nur esperantistigxi.

Mi parolis pri membro-karto, nombro de membroj, brosxuro pri Esperanto. Mi ankaux informis al la cxeestantoj ke Jakob volas helpi nin je eldono de vortaro kaj li ankaux volas igxi membro de NEspA. Poshraj venis kaj donis informon pri ebleco vojagxi al Azia Kongreso per trajno - estas malmultkosta sed ne facila.

Intertempe mi auxdis ke Bharat jam revenis al Katmando.

Nun mi devas ekpensi pri vizo-peto al Japanio, mia cxefo konsentis al mi doni unu-monatan ferion. Dankon al cxiuj. Sed dependas, cxu mi sukcesos akiri vizon aux ne.

2007/05/18

10 grimpis la Monton Evereston




Almenaux 10 homoj grimpis la Monton "Everesto" (8848 metroj) hiearux el Nepala flanko jxaude - sep estis nepalanoj kaj tri eksterlandanoj. La plaj alta monto de la mondo Everesto situas cxe la norda limo kaj oni ankaux povas grimpi gxin el Cxina flnako.
Inter alia, Appa Sherpa, el Nepalo, grimpis la monton por la 17a fojo! gratulon !!

Tre bedauxrinde, du koreoj, Yun Zolie kaj Hiz Uul, mortigxis dum grimpado jxaude.

Merkrede, 26 grimpistoj, el kvin grupoj de esplorado atingis gxis la pinto de la Monto-Everesto el Nepala flanko. Inter la grupoj , 18 estis nepalanoj.

2007/05/13

Mia prelego pri Espernato en radio

Estis certe interea sperto por mi vendrede.Mi havis sancxon prelegi pri Espernato dum unu horo cxe loca radio-stacio! Estis tiel subite arangxita. Mi jam petis al multaj amikoj-jxurnalistoj ke donu al mi sancxon prelegi pri Espernato. Sed mi neniam sukcesis. Do venis al mi la sorto.
Estis la radio Maitri FM 99.4 kaj intervjuis min mia amiko Anup Singh Suwal. La programo estis per la Nevara lingvo kaj la tempo estis de 10.a nokte gxis 11.a nokte. Esis tre tauxga tempo por homoj cxar ili ne laboras kaj ripozas hejme.
Do mi komencis de historio de Espernato, kongresoj, gxia gxisdata movado, gxia utilo kaj uzo. Poste mi venis al la eko de Esperanto-movado en Nepalo. Mi ankaux montris riladon de Esperanton kun demokratio kaj lingvaj rajtoj. Kaj fine, mi donis etajn klarigojn kia lingvo gxi estas. Mi invitis ilin ke ili povas viziti al nia asocio se ili volas lerni. Mi ankaux donis retadreson de NEspA por ke ili rekte skbiru al gxi kaj arangxu tempon se ili vere volas lerni. Mi dankas al cxiuj kiu helpis min por prelegi.
Mi povis informi nur al Narendra pri mia prelego. Mi ne scias kiom da homoj vere auxkultis min.
Do, hieraux estis sabato. Kutime mi iris al Thamel, parolis pri divesaj aferoj en Nepali lingvo. Kaj revenis. Mi vidis kelke da novaj junuloj ankaux vensi al la oficejo.
Neniu scias pri Bharat. Ne venis Philip, kiu scias pri li.
Eble ni detale diskutos pri la aferoj venonta sabate.

2007/05/09

Nepalo: La reĝo devas foriri

Razen Manandhar
Kiel miraklo por la tuta mondo, la nepalaj ribelantoj, la Maoistoj,post mortigo de 13,000 da homoj, facile kaj feliĉe venis al la ĉefurbosen armiloj kaj jen post unu jaro ili fariĝas parto de la historiaregsitaro de Nepalo.Kiam daŭris Popola Milito dum 11 jaroj, neniu imagis ke la ribelantojlasos pafilojn tiom frue kaj troviĝos solvo de la problemoj. Estis nurgrupeto de maldesktruloj kiuj subite malaperis kaj do estis kmenco de"batalo" kontraŭ la ortodoksa registaro kiun eĉ politikostoj ne poviskredi. Kaj laŭ la tempo, ili armis sin per modernaj armiloj kajkomencis ĉiutaga rakonto pri atako al barakoj, policstacioj,registaroficejoj ktp.Kaj anstataŭ studi la radikon de malkontento kaj solvi la problemon,la registaroj, unu post la alia, nur volis subigi la ribelantojn (unueĉ nomis ilin kiel teroristojn), kio male nur pliakrigis lamalamikecon inter ili.Dume, la 238-jaraĝa reĝa dinastio de Shahoj, kiuj akiris perforteĉirkaŭ 60 malgrandajn aŭtonomajn ŝtatojn kaj nomis sin la reĝo deNepalo, pli kaj pli fortiĝis. Estis same kiel sonĝo kiam homoj aŭdiske ĉiu de la reĝa familio estis mortigita de la princo an 1an de junio2001. Sekvis la rezulto ke Gyanendra Shah, la juna frato (la solasavita viro de familio) de mortigita reĝo Birendra Shah sidis sur latrono. Do sekvis unu post alia okazaĵoj de subpremo de demokratio kajfinfine la fifama puĉo okazis la 1an de februaro 2004 kiam la reĝomalliberigis politikistojn, tranĉis telefonliniojn, cenzurisĵurnalojn, kaj sin nomis kiel ĉefo de registaro. Li leviskontraŭ-demokratiulojn kiel membroj de lia kabineto kaj regis kielliaj prapartoj regis ekde centoj da jaroj, malgraŭ tutmonda riproĉo.La perdo de demokrataj rajtoj kunigis la Maoistojn kaj aliajndemokratiajn partiojn kaj komencis kunlaboro inter la du fortoj kiujiam estis akraj malamikoj por forpeli monarĥismon.Bezonis nur 15 monatoj por la simplaj kaj obeemaj popolo de Nepalo,kiuj de centoj da jaroj kredadis ke reĝo estas parto de dio, ke ilistaris sur la strato kaj minacis la reĝon ke li forlasu la landon.Nepre funkciis la 10 jara kunarma batalo de Maoistoj, sed la popolojpost 19-taga demonstracio, vituale surgenuigis la reĝon kaj likonsentis ke la ŝtata suvereneco apartenas al la popolo – la tagoestis la 24a de aprilo 2006.Jen komencis vera demokratio. Rapide pasis tempo kaj la parlamentorevigiĝis. La unua paŝo de parlementanoj estis forĵeti la seĝon de lareĝo el la parlamentejo - Nepal ne plu estas "reĝa" lando. La samareĝo, kiu piedpremis la konstitucion poste perdis eĉ sian ekziston enla nova intertempa konstitucio. Li fariĝis nenio krom provizo porkrudaj humoroj sur la stratoj. Aperis afiŝoj sur la muroj de urbojkiuj havas desegnojn de la regox en malliberejo. Oni planas eldoninovan monbileton kiu ne havos bildon de la reĝo.Tamen, oni povas vidi ke ĉio ne estas en ordo. Homoj gajnis kaj perdisdemokration multfoje en jarcento. Sed la reĝo perdos ĝin kaj por ĉiam.Do, nature li batalos ĝis la fina respiro por ekzisto – li havashistiron, "dian" rajton, honestan grupeton da servantoj kaj nepre,monon. Ĉiuj scias ke li ne dormas kvankam neniu scias kion li farasnuntempe.Unuflanke, la nuna registaro ankaŭ ne pvoas akcepti la veron ke Nepalokonstitas el diversaj etnoj, livoj, kulturoj kaj religioj do protestojenstas neeviteblaj. Kaj aliflanke, ekstere venas novaj grupoj kunnovaj postuloj kaj malpaco daŭras – oni jene kredas le la malpacoestas la produkto de la sendungita reĝo.Estis planita ke nepalanoj voĉdonu al Konstitucianta Asembleo ĝisjunio 2007 kaj oni deklaru Nepalon kiel respubliko dum la ĝia unuakunsido. Sed pro prokrastoj kaj neatenditaj palpacoj, la balotomalproksimiĝas kaj almenaŭ la Maoistoj estas preta deklari respublikonper la parlamento. Iel ajn la reĝo devas foriri, multaj homoj kredastiel.

2007/05/04

Gazetara libereco kaj Esperanto

Mi deziras al vi felicxan Mondan Tagon de Gazetara Libereco.

Jxrnalistoj estas cxiam malamikoj - de sxtelistoj kaj de policanoj. Ja estas mondskalaj okazajxoj ke cxiuj parolas pri vero sed ili simple ne toleras la veron kiam la vero ankaux temas pri ili mem. Cxiuj volas ke jxurnalistoj skribu veron pri aliaj homoj sed kiam mi skribas pri la volantoj mem, li/sxi klacxas. Ja vero amaras, cxu ne?

Do, la vivo de jxurnalsitoj estas en dangxero. Kiel jxurnalsto dum pasintaj 10 jaroj, mi ankaux trapasis multajn eventojn de malamikeco, nerekta minaco kaj tiel plu. Kaj la periodo de pucxo de Nepala regxo ja estas ne forgesinda. La regxo, kiu ne timis la mondon eventuale timis la jxurnalistojn kaj kiel la unua pasxo al pucxo, li malperemeis jxurnalojn kaj radio staiciojn. Venis soldatoj cxe nia oficejo kaj legis la tuton nokte antaux ol la presprovajxo iris al presejo - tio jam estas historio nun. Sed mi bedauxras ke la situacio ankaux ne estas tute sekura hodiaux. La prptestantoj nun ne volas toleri kaj atakas jxurnalistojn kiam ajn ili ne povas vidi suficxe (laux ili) da materialo sur la jxurnalo aux laux ilia vidpunkto.

Ankaux en Nepala Esperanto-Asocio mi suferas cxar mi volas skribi la veron, malferme. Mi ne povas resti silenta kiam mi vidas ke homoj uzas nomon de nia kara asocio aux lingvo por gajni personan profiton. Mi ja parolos plu. La sekretuloj devos toleri min - cxar mi amas Esepranton kiel ilo por demokratio, lingvaj rajtoj; ne kiel ilo por peti almozon. Mi nur bedauxras ke ankaux kelke da gravaj eksterlandanoj subtenas sekretulojn.

Nu, mi vidis ke reta versio de nova Jarlibro de UEA menciis ke prezidanto de NEspA esats Mukunda! Ne kredeble. Cxu la redaktoro de Jarlibro, S-ro Roy MCoy ne povis kompreni kiun mi sendis en nia oficiala letero de NEspA? Cxu mia Esperanto estas ne komprenide malbona?
Ne nur mi, sed ankaux kelke da nepalanoj protestis kiam S-ro MCoy volis dauxre uzi personan adreson de iu kiel oficiala retadreso kaj mi kredis ke li finfine konsentis. Sed vidu li pervole ne akceptis min kiel prezidanto de NEspA kvankam mi venkis S-ron Mukunda dum al kongreso je baloto. Tio estis insulto ne al mi, sed al cxiuj kiuj vocxdonis por mi. Mi devas skribi al UEA baldaux. Nun mi komprenas kial multaj homoj malamas UEAn.

Mi estas preta toleri pli kaj plu - kiel profesia jxurnalsto kaj jxurnalista esperantisto.

2007/05/02

Felicxan 2551an Budho-tagon!

Estis la tago de plenlumo de Majo antaŭ 2551 jaroj, Sidhharto naskiĝis en la ĝardeno de Lumbani kaj li trovis la vojon al paco. Post tiom longa periodo, nun la filozofio de Buddho jam iĝis religio - de Sri Lanka, Mjanmaro, Lao, Vietnamo, Tailando, Ĉinio, Koreio kaj Japanio, krom europaj landoj. (Mi ne scias ĉu ankaŭ de Nepalo aŭ ne. Legu pli).
Mi deziras al vi ĉiuj pacon, feliĉon, toleremon kaj forgesemon okaze de la Budho-tago.
Jen ni celebras la tagon kun diversaj programoj en la tuta lando. Mi partoprenis al la plej ĉefa progarmo ĉe Anandakuti Templo de Sojambhu. Ni estas feliĉaj ke la Budho naskiĝis en Nepalo kaj ni sekvas lian vojon.
Kaj, ĉu nia registaro estas feliĉa? Mia respondo - ne. Kvankam la registaro antaŭ unu jaro deklaris ke Nepalo estas sekulara lando, ni ne povas vidi subtenon de registaro al la programo por celebri la Budho-tagon. Estis la ĉefa programo organizita de iu Buddhisma celebrado-komitato. Antaŭe la ĉefministro promesis partopreni en ĝi sed li mem ne venis kaj sendis nur malgrandan salutmesaĝon. Kaj la ministro Ram Chandra Paudel, la altklasa Hinduano, diris ke "vi, budhanoj" helpu al registaro por paco. Li ankaŭ diris ke Budho estas "avarato" (de Hindua dio) post masakro de Mahabharata okazis (laŭ la rakonto de Hinduismo). La Hndiuo de Nepalo neniam akceptas sendependan ekziston de Budhismo, ili ĉiam volas provi ke Budhismo estas nur malgranda parto de Hinduismo. Kiam ili tiel diras, ili sampteme forgesas la amaran historion ke Hinduoj jam tranĉmortigis milojn da Budhismo eble ĉirkaŭ la 5a jarcento en Nepalo. Kaj subpremo al Budhismo daŭris ĝis nun.
Jes, ambasadoroj de Japanio, Sri Lanko pli bone parolis pri Budhismo dum la programo.
Nun mi pensas ke mi devas skribi artikolon en Esperanto kiel kaj kiom Nepala budhismo deivis suferi pro la registara religio-politiko.